Wat is nu een billijke vergoeding?
De wetgever heeft de rechter de mogelijkheid gegeven om in extreme gevallen een extra vergoeding toe te kennen bij het einde van een arbeidsovereenkomst. Die vergoeding is uitsluitend aan de orde als de rechter oordeelt dat sprake is van ‘ernstig verwijtbaar handelen’ door werkgever. De wetgever heeft in het midden gelaten waar de grens ligt tussen ‘gewoon’ verwijtbaar handelen en ‘ernstig’ verwijtbaar handelen. Ook voor de invulling van de hoogte van de vergoeding heeft de wetgever geen concrete handvatten gegeven.
In verschillende uitspraken van de afgelopen twee jaren zie je terug dat rechters proberen om dit fenomeen toe te passen op praktische situaties. Daarbij valt op dat de uitspraken niet altijd op een lijn liggen. Zowel de kwalificatie van feiten wisselt (is slecht werkgeverschap nu wel of niet ernstig verwijtbaar?) alsook de beoordeling van de hoogte van die vergoeding. De grote verschillen zorgden voor onzekerheid bij werkgever en werknemers.
De kapperszaak: eindelijk duidelijkheid
De juridische wereld is dan ook blij dat de Hoge Raad nu duidelijkheid verschaft over bepaalde onderdelen van de billijke vergoeding. In een procedure tussen een kapperszaak en een kapster (waarin de kapster haar ontslag aanvocht) heeft de Hoge Raad allereerst geoordeeld dat de billijke vergoeding geen punitief karakter heeft. De vergoeding heeft dan ook niet als doel een straf te zijn.
Het tweede belangrijke punt uit de uitspraak gaat over de hoogte van de vergoeding. De Hoge Raad heeft verduidelijkt dat bij de bepaling van de hoogte van de vergoeding rekening mag worden gehouden met de gevolgen van het ontslag. Tot nu toe werden die gevolgen door de meeste rechters buiten beschouwing gelaten. Nu kan de rechter die omstandigheden dus wel meenemen in zijn oordeel, zodat de vergoeding meer lijkt op een reparatie of compensatie van de nadelige gevolgen van het ontslag. Dit gevolgencriterium geeft de rechter vanaf nu een concreet uitgangspunt voor de bepaling van de hoogte van de billijke vergoeding.
"De wetgever heeft in het midden gelaten waar de grens ligt tussen ‘gewoon’ verwijtbaar handelen en ‘ernstig’ verwijtbaar handelen.”
Wat betekent dit voor u?
Zoals gezegd wordt de billijke vergoeding vaak gezien als een black box: door de onduidelijkheid is het lastig te voorspellen hoe een rechter hiermee omgaat. Dat maakt het risico op een nadelige uitkomst van uw procedure groter. Nu rechters iets meer handvatten hebben voor de bepaling van deze vergoeding, kunnen we daar ook in onze adviezen en procedures rekening mee houden. In de hierboven genoemde procedure werd de kapperszaak verweten dat er in de zomer van 2015 ‘zomaar’ en opzeggingsbrief werd verstuurd. Slordigheden in de aanloop naar een beëindiging of procedure kunnen zich dus vertalen in een hoge(re) vergoeding. Het loont dan ook om in een vroeg stadium juridisch advies in te winnen om in een ontslagzaken een goede koers te kunnen bepalen. Onze advocaten van de sectie arbeidsrecht kijken en denken graag met u mee.